Propolis (kit pszczeli)

Pszczoły zbierają smoliste i balsamiczne substancje (propolis) z pączków niektórych drzew i krzewów oraz żywic występujących na uszkodzonych częściach drzew, np. brzozy, kasztanowca, sosny, świerka, jodły, orzecha, wierzby, olchy, limby itp. Zbierają je już wiosną, przez całe lato, aż do jesieni. Pszczoły wykorzystują propolis do prac porządkowo–sanitarnych. Służy im do powlekania wewnętrznych ścian ula i wszystkich jego części, do przymocowywania luźnych elementów, uszczelniania gniazda, polerowania i dezynfekcji komórek plastra przed złożeniem do nich przez matkę jaj, czasem z domieszką wosku, do powlekania zwierząt, które wtargnęły do ula i zostały tam przez pszczoły uśmiercone. Pozwala to pszczołom utrzymywać higienę gniazda, chronić je od chorób.
Sposoby pozyskiwania propolisu są różne. Najczęściej skrobie się go ze ścian ula czy ramek dlatego w tak pozyskiwanym propolisie spotyka się zanieczyszczenia w postaci kawałków drewna, skrzydełek, wosku itp., które należy usunąć.

Cechy charakterystyczne

Ma barwę od brunatnej przez zielonkawą, pomarańczową do czerwonej,w zależności od jego roślinnego pochodzenia.
W smaku jest gorzki, ostry.
Zapach ma przyjemny, słodkawy, przypominający zapach wosku, miodu i korzeni.
Propolis odznacza się bardzo wysoką aktywnością antybiotyczną.
Posiada właściwości antybiotyczne, bakteriobójcze i grzybobójcze, antywirusowe, przeciwbólowe, dezynfekcyjne, regenerujące, przeciwzapalne, odtruwające, przeciwutleniające, żółciotwórcze, przeciwwrzodowe. Propolis działa skutecznie przeciw paciorkowcom, gronkowcom, bakteriom czerwonki, duru brzusznego i innym. Hamuje również rozwój różnego rodzaju pleśni. Propolis zaleca się stosować w schorzeniach przewodu pokarmowego, w leczeniu chorób układu moczowo–płciowego, prostaty, żylaków, nowotworów, a także w leczeniu schorzeń skóry, odleżyn, oparzeń, odmrożeń, ran.
Propolis jest bardzo złożoną substancją, bogatą w biologicznie czynne związki chemiczne. W swym składzie zawiera liczne biopierwiastki i takie związki jak: sterole, terpeny, flawonoidy, kwasy aromatyczne, estry, hormony roślinne i wiele innych. W propolisie występują witaminy: E, H, P i niektóre z grupy B, a poza tym kwasy tłuszczowe. W zależności od pochodzenia propolisu stwierdzono w nim obecność szeregu różnego rodzaju mikroelementów takich jak np.: krzem, mangan, ołów, siarkę, glin, miedź, nikiel, kobalt, wanad, bar, chrom, cynk, cynę, tytan, magnez. A ponadto są też w propolisie cukry, glukozydy, enzymy i wysokowartościowe substancje wzrostowe.
Propolis ogrzany do temperatury powyżej 40°C traci swoje właściwości lecznicze.
Rozpuszcza się w spirytusie jak również w alkoholu, eterze, acetonie, amoniaku, benzynie i w innych rozpuszczalnikach organicznych, natomiast w wodzie rozpuszcza się bardzo źle.

Jak przechowywać propolis?

Propolis należy przechowywać w szczelnie zamkniętych naczyniach z ciemnego szkła, w pomieszczeniu suchym i chłodnym, bez dostępu do światła, słońca i kurzu. Przechowywany w tych warunkach nie traci swych właściwości fizycznych i chemicznych.

Jośko F., Pszczoły leczą, Kraków, 1997, Agencja Wydawniczo – Usługowa „Emilia”